im. Józefa Patelskiego
mgr Anna Kulawik
E-mail: kwaczala@onet.pl
Kwaczała ul. Jana Pawła 2/1
32-566 Alwernia
Tel: 12 282 81 02
Biblioteka zaprasza:
| Poniedziałek | 8.00 – 15.00 |
| Wtorek | 8.00 – 15.00 |
| Środa | 11.00 – 18.00 |
| Czwartek | 11.00 – 18.00 |
| Piątek | 11.00 – 18.00 |
Rok założenia: Bibliotekę założył w 1869 r. Józef Patelski
Zbiory:
Stan na 31.12.2017 – 15 340 wol.
Literatura piękna i popularnonaukowa dla dzieci, młodzieży i dorosłych, lektury dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalistów i licealistów
Usługi:
– wypożyczanie książek z literatury pięknej i popularnonaukowej
– udostępnianie na miejscu słowników, encyklopedii ogólnych i specjalistycznych oraz podstawowych opracowań z wielu dziedzin wiedzy
– fachowe doradztwo informacyjne w zakresie doboru i wyszukiwania piśmiennictwa na konkretny temat
– profesjonalna pomoc przy korzystaniu z katalogów bibliotecznych
– popularyzacja czytelnictwa i lekcje biblioteczne, spotkania autorskie, konkursy, wystawy
– usługi kserograficzne
– Internet – 3 stanowiska internetowe bezpłatnie udostępniane czytelnikom w celach edukacyjnych
Program biblioteczny Libra NET
– katalog elektroniczny on-line
Patron Filii w Kwaczale
Józef Patelski – kapitan, uczestnik powstań narodowych, działacz społeczny, założyciel biblioteki w Kwaczale
Urodził się 16 marca 1805 r. we Włosienicy k. Oświęcimia, w rodzinie zubożałego szlachcica Pawła Patelskiego herbu Ostoja i Konstancji z Czyżowskich. Dzieciństwo spędził w Porębie Żegoty w majątku Szembeków, z którymi był spowinowacony przez siostrę. Początkowo uczył się w Klasztorze oo. Bernardynów w Alwerni, następnie ukończył trzy klasy Gimnazjum św. Anny w Krakowie.
W 1823 r. wstąpił jako ochotnik do 1 Pułku Strzelców Pieszych armii Królestwa Polskiego, którym dowodził Piotr Szembek. Po roku awansował na podoficera kompanii karabinierów, a następnie na starszego sierżanta. W 1826 r. wstąpił do szkoły podchorążych w Warszawie i wziął udział w Powstaniu listopadowym. Walczył pod Grochowem, Liwem i Tykocinem. Odznaczył się w walce pod Ostrołęką za co został odznaczony Złoty Krzyżem Virtuti Militari i awansował do stopnia kapitana. Brał także udział w bitwie pod Mińskiem Mazowieckim, a we wrześniu 1831 r. objął dowództwo kompanii i na jej czele walczył w obronie Warszawy. Po upadku powstania wrócił do Poręby Żegoty. W 1832 r. wziął ślub ze swoją kuzynką Julią Czyżowską i zamieszkał u teściów w Kwaczale.
Po wybuchu powstania krakowskiego w 1846 r. Patelski zebrawszy w Kwaczale hufiec konny uderzył z nim na Chrzanów obsadzony oddziałem wojska austriackiego. W pierwszym uderzeniu opanował komisariat żandarmerii w Chrzanowie zabierając z niego broń i konie, następnie rozbił chrzanowskie więzienie. Niestety powstanie trwało 9 dni i upadło niemal bez walki. Patelski i jego najbliżsi współtowarzysze musieli uciekać do Francji.
W 1848 r. powrócił do Krakowa przyłączając się do kolejnego patriotycznego zrywu powstańczego. Wszedł w skład zawiązanej po wybuchu powstania styczniowego Ławy Głównej
Krakowskiej. Biorąc pod uwagę zdolności Patelskiego nabyte podczas służby wojskowej Ława Główna powierzyła mu bardzo odpowiedzialne zadanie: zorganizowanie, przeszkolenie i wyprawianie grup ochotników, które wsparły by oddziały powstańcze walczące pomiędzy Sosnowcem a Ojcowem. 17 lutego doszło do pamiętnej bitwy pod Miechowem, zakończonej klęską wojsk polskich. Józef Patelski należał do szlachty postępowej. To wzorowy krzewiciel oświaty; obywatel troszczący się o kulturę swojej wsi. Jako zwolennik oświaty ludowej w 1840 r. wsparł finansowo budowę i wyposażenie piętrowej szkoły w Kwaczale. Następnie ofiarował szkole sztandar, który aktualnie znajduje się w Muzeum w Chrzanowie, a także przekazał jak wynika z zapisków z roku 1860/61w kronice książki, które wzbogaciły bibliotekę szkolną. Jest również założycielem Biblioteki w Kwaczale.
Biblioteka w Kwaczale została utworzona w XIX wieku. Podstawą jej założenia był akt fundacyjny z roku 1869, w którym Józef Patelski przekazał 80 książek dla czytelni ludowej, przeznaczonej dla mieszkańców wsi Kwaczały, Rozkochowa i Źródeł.
Zachowało się 7 wykazów książek przekazanych przez Patelskiego do biblioteki w Kwaczale. Obejmują one tytuły 196 książek, czasopism i map ofiarowanych w latach 1869-1871. Książki, które stanowiły podstawę założenia kwaczalskiej biblioteki, pochodziły w większości z księgozbioru domowego Patelskiego. Były oprawione w czarne płótno i opatrzone odręcznym podpisem właściciela. Zostały również starannie dobrane ze względu na przypisane im cele oświatowe, dydaktyczne i wychowawcze oraz przeznaczenie dla określonej grupy czytelników.
Patelski nie ograniczał się jednak tylko do przekazywania darów w postaci książek. Zależało mu na tym aby biblioteka miała charakter instytucjonalny i trwały oraz spełniała z pożytkiem swoje funkcję. Zalecał Kazimierzowi Świerczewskiemu, pełniącemu funkcje opiekuna biblioteki, prowadzenie katalogu bibliotecznego, przestrzeganie kolejności wpisywania wpływów, zachęcanie młodzieży i starszych do czytania książek oraz utrzymywanie zbiorów w dobrym stanie. Troszczył się również o pomieszczenie i wyposażenie biblioteki. Poddał również pomysł zawiązania stowarzyszenia, które miałoby na celu dbanie o byt materialny biblioteki. Zdawał sobie bowiem sprawę, że w ówczesnej sytuacji społecznej i
ekonomicznej wsi losy biblioteki zależą głównie od postawy i zaangażowania jej opiekuna. Patelski wspierał bibliotekę także w późniejszych latach. Należy sądzić, że robił to końca swojego życia. Fundował również książki przeznaczone jako nagrody dla uczniów kwaczalskiej szkoły. Prawdopodobnie były to egzemplarze nowo zakupywane, głównie o treści religijnej. Po raz ostatni uczynił to w maju 1885r. mając 80 lat.
Patriotyzm Józefa Patelskiego oprócz umiłowania Ojczyzny przybierał również inne formy. W roku 1862 Patelski wstąpił w szeregi Towarzystwa Dobroczynności działającego w Krakowie. Starało się ono zapobiegać pladze żebractwa nie tylko poprzez jałmużnę, ale głównie drogą dostarczania pracy. Utrzymywało m.in. Dom Schronienia Starców, którego kierownikiem w późniejszym okresie został Patelski. Wprowadził w nim wojskowy ład i porządek. Czuwał nad zaopatrzeniem jego mieszkańców w żywność, bieliznę, odzież, obuwie. Pilnował przestrzegania zasad czystości. W zaprzyjaźnionych kołach inicjował zbiórki na cele dobroczynne, a najpilniejsze wydatki pokrywał z własnej kieszeni. w 1876 r. został jednym z trzech wiceprezesów Towarzystwa, a od 1881 r. był również członkiem Arcybractwa Miłosierdzaia. W 1885 r. podzielił resztę swojego majątku pomiędzy Zakład Opuszczonych Chłopców św. Józefa, Zakład dla Chłopców ks. Siemaszki i Towarzystwo Dobroczynności , które uczynił swym generalnym spadkobiercą. Zmarł po długiej chorobie w Krakowie 15 lutego 1887 r.. Pochowany został w grobie rodzinnym na cmentarzu Rakowickim.